این نظریه تا آنجا ارتقای یافته که شخصیت بینظیر و منحصر بهفردی همچون رسول گرامی اسلام میفرماید: «انی بعث لاتمم مکارم الاخلاق، من برای اتمام مکارم اخلاقی مبعوث شدهام»
و همین نکات اخلاقی است که فاتح خیبر به فرزندانش میفرماید: «اگر قاتلم را ببخشم برای من مقامی است و برای شما پاداش»
شخصیتی که اگر تمام جهان همه امکانات خویش را بهکار بگیرد دیگر نخواهد توانست یک علی به جامعه تحویل دهد.
و آن نویسنده بزرگ مسیحی میگوید: «شیعیان نگویید علی فقط تعلق به ما دارد، مسلمانان نگویید علی تعلق به ما دارد، بلکه علی تعلق به انسانیت دارد.»
پس اخلاق و فرهنگ و حاکمیت آن در روابط و مناسبات اجتماعی و سیاسی اصل است و بقیه مسائل تبع آن.
همانطوری که علمدار بزرگ امت اسلامی حضرت آیتالله خامنهای با بیان خویش در دیدار اخیر خود با اعضاء هیأتدولت، دلسوزان نظام و انقلاب را به نهادینه کردن اخلاق و فرهنگ در جامعه فراخوانده و فرمودند: «فرهنگ را دستکم نگیرید، و حتی یک دقیقه از ارزشی نمودن و حاکمیت آن در جامعه استفاده نمایید زیرا فرهنگ همانند هوایی است که شما با آن استنشاق مینمایید و همه کارهای دیگر در جامعه نیز برخاسته از این فرهنگ خواهد بود.»
معظمله همچنین در فرازی دیگر از فرمایشات خویش فرمودند: «بسیاری از مشکلات جامعه، با ارزشی نمودن فرهنگ در جامعه حل میشود، به همین دلیل است که امروزه عمده قوای دشمنان ما در جبهه فرهنگ بهکار گرفته و بودجههای پنهان و آشکاری را به آن اختصاص دادهاند.»
پس باید دامن همت به کمر بست و در جهت نهادینه کردن اصول ارزشهای اخلاقی و فرهنگی جامعه گام برداشت. زیرا دستاوردهای آماری در جامعه نشان میدهد که روابط مستقیمی بین رشد اخلاق و کاهش تخلفات در ابعاد مختلف آن وجود دارد و این موضوع را در ماههای بهخصوص مناسبتهای مذهبی که جامعه از لحاظ روحیه و فضیلت آن ماه و ایام از آمادگی بیشتری برخوردار است بیشتر شاهد هستیم، زیرا ارزشهای اخلاقی موجب پررنگ شدن اعتقادات در میان اقشار مختلف جامعه گردیده و با تعمیق باورهای اخلاقی و نهادینه شدن آن گرایش به ارتکاب جرم و حجم تخلفات نیز کاهش خواهد یافت.
در حالی که در جامعه بیاخلاق هیچ عظمت و قداستی محقق نخواهد شد و فقدان ارزشهای اخلاقی ناقوس مرگ بیصدا را برای جامعه بهصدا درخواهد آورد.
شکی نیست که ارزشهای اخلاقی به رفتار و کردارانسانها زیباییهای خاص میبخشد و همین زیباییها زمینه تأثیر در شخصیت دیگران را فراهم میسازد، رعایت ارزشهای اخلاقی در روابط اجتماعی، اعتبار ایجاد میکند و نتیجه این اعتبار اعتماد افراد به یکدیگر را در پی خواهد داشت.
در چنین فضایی تهمت و افتراء به دیگران جای خود را به معاشرت نیکو در روابط اجتماعی داده و تعدی و تعرض جایگزین رعایت حقوق دیگران میگردد.
در جامعه اخلاقی یکسونگریها، خودخواهیها، فریبکاریها، رعایتنکردن حقوق دیگران که زمینهساز انواع و اقسام تخلفات در روابط اجتماعی هستند از جامعه رخت برکشیده و در عوض جای خود را به توجه به حقوق و حدود دیگران، بازی نکردن با احساسات همنوعان، ارتباط مؤثر و هماهنگی در حد اعلاء خواهد داد.
موضوع دیگری که مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران نظام در روز عید سعید فطر ایراد فرمودند مسئله انتخابات پایان سال جاری است که با همان عزم همیشگی جامعه را به رعایت اخلاق در انتخابات عوت کرده و از بدگویی و کینهورزی برحذر داشته و ازآن بهعنوان یک امتحان الهی تعبیر کردند.
به تعبیر معظمله «رقابت مثبت و اخلاقی به جامعه نشاط داده و همه ما را زندهدل خواهد نمود و روح جوانی را بر جامعه ما حاکم خواهد ساخت. در عوض رفتار غیراخلاقی همچون بدگویی، کینهورزی، تهمت زدن میتواند وسیله سقوط و ضعف و انحطاط گردد.»
بدیهی است همان طوری که رعایت اخلاق موجبات کاهش تخلفات را در زمینههای مختلف اجتماعی و اقتصادی فراهم مینماید در حوزه انتخابات نیز موجب کاهش تخلف خواهد شد، زیرا تخلف در جایی است که مردم امین یکدیگر نباشند و برای رسیدن به اهداف خود به هر نوع ابزاری همچون دروغ، تهمت، توهین و افتراء متوسل شوند، در حالی که پیروز میدان انتخابات کسی است که پایبند به ارزشهای اخلاقی در یک رقابت اخلاقمدارانه باشد و آنچه ائمه بزرگوار ما را با دیگران متفاوت میکرد همین توجه به نکات اخلاقی است که هیچگاه ارزشهای اخلاقی را در پیشگاه نردبان قدرت و سیاست قربانی نکردند و در برابر اخلاق سیاسی، سیاست اخلاقی را پیشه خود ساختند و به همین دلیل در تاریخ ماندگار شدند.
زیر پا گذاشتن اخلاق برای پیروزی بر رقیب ولو قرین به موفقیت هم باشد جز شکست نیست زیرا این پیروزی همان میوه درخت مسموم است.
بههر حال افراد میآیند و میروند و آنچه در تاریخ و در اذهان مردم باقی و نقش خواهد بست کارنامه رفتاری و اخلاقی و عمل به وظائف الهی آنان خواهد بود.
*معاون اول قوه قضاییه